In de zomer van 2023 was schrijver Robin van den Maagdenberg artist-in-residence bij Zon & Schild, een GGZ-instelling in Amersfoort. De instelling - zo begreep ze pas nadat ze de residentie toegewezen had gekregen - waar haar grootmoeder in de jaren 70 verbleef en ontsnapte.

Niemand wilde hier zijn

Van den Maagdenberg schreef er het boek Niemand wilde hier zijn. Haar schrijfproces was een houvast in een periode waarin ze zelf ook werd bevangen door een lang weggestopte angst: wat als de depressies en psychoses van haar grootmoeder, die zich hadden voortgezet in haar vader, zich ook in haarzelf zouden manifesteren?

Het verhaal erachter

Nog maar een eeuw geleden werden vrouwen ontmoedigd om te schrijven over persoonlijke ervaringen in een psychiatrische inrichting. Iedere creatieve daad werd afgeraden, zelfs verboden. De pen was het wapen van de redelijkheid. Zonder potlood, pen of typemachine om iets op te schrijven borduurden vrouwen in gestichten die zich niet de mond wilden laten snoeren hun gestolde kreten in ziekenhuisjasjes.

De tentoonstelling

Voor de tentoonstelling Wapen van de redelijkheid heeft Van den Maagdenberg textiel ontworpen met fragmenten van oude familiefotos en borduurwerken afkomstig uit het archief van Zon & Schild. Deze stoffen zijn geborduurd met teksten tijdens workshops met vrouwen die met de psychiatrie te maken hebben (gehad). Nog steeds worden zij vaak niet gehoord, omdat we de donkerte in hun verhalen niet altijd goed verdragen. Daarnaast heeft kunstenares Beryl Cameron een dwangbuis uit de collectie van Zon & Schild geborduurd met teksten, een moderne interpretatie van het ziekenhuisjasje van Agnes Richter, uit 1890. Het werk in de tentoonstelling geeft een nieuwe draai aan die eeuwenoude vorm van protest tegen het smoren van stemmen.

De opening

De tentoonstelling opent op donderdag 5 september om 19:00 bij Beautiful Distress in Amsterdam-Noord. Tijdens de opening zal schrijver en beeldend kunstenaar Maria Barnas met twee zangeressen een unieke opvoering doen van haar werk Are you avoiding the horses again. In deze opera, die pas één keer eerder is opgevoerd, beschrijft Barnas een paniekaanval en in deze performance zoekt ze naar de klanken die daarbij horen. Ook zal de Britse schrijver Claire-Louise Bennett, die de Europese literatuurprijs won met haar roman Kassa 19 een korte lezing geven.

Programma

Inloop: 18.30

Start: 19.00

Toegang is gratis, maar meld je wel van tevoren aan via onderstaande link.