De aanpak van angststoornissen richt zicht te veel op de korte termijn, terwijl de focus juist zou moeten liggen op de lange termijn. Dat zegt Neeltje Batelaan, hoogleraar psychiatrie van angstgerelateerde stoornissen van Amsterdam UMC, in haar oratie. "Om hardnekkigheid te voorkomen pleit ik voor meer preventie en tijdige behandeling. Cruciaal hierbij is meer kennis over deze aandoeningen. Zowel in de samenleving als bij zorgprofessionals, want daar begint goede zorg." Batelaan spreekt haar oratie uit op donderdag 5 september.

Hoge ziektelast

De recente cijfers laten een verontrustende trend zien: het percentage volwassenen met angststoornissen in Nederland is gestegen van 10 naar 15 procent. De impact hiervan op de samenleving is bovendien enorm, zoals recent gepubliceerd door het RIVM. "De impact móet omlaag", benadrukt Batelaan. Mensen kunnen niet meer naar de supermarkt of hun werk. Ze raken geïsoleerd en partners nemen taken over. Werkgevers krijgen te maken met hoog ziekteverzuim. Onbedoeld wordt kinderen angstig gedrag aangeleerd.

Beter afstemmen 

Aanvankelijk is de angststoornis veelal mild, maar na verloop van tijd wordt deze vaak hardnekkiger. Mensen gaan situaties vermijden die bij hen angst oproepen. Ook zijn er bijkomende stoornissen zoals een depressie, of overmatig middelengebruik die de prognose ongunstiger maken. De huidige behandelingen bieden geen duurzame oplossing; een op de vier mensen krijgt na een succesvolle cognitieve gedragstherapie opnieuw klachten. Een op de drie krijgt opnieuw klachten na afbouw van medicatie. Het voorkomen van terugval is nog geen standaard onderdeel van de behandeling, omdat er nog geen onderzoek is gedaan naar interventies.

Alertheid en preventie

Om de prognose van angststoornissen te verbeteren, pleit Batelaan voor een aanpak die beter aansluit op de specifieke kenmerken van de aandoening. Omdat meer dan de helft van de angststoornissen al voor het 18e levensjaar ontstaat, is alertheid tijdens jeugd en adolescentie belangrijk. Hardnekkigheid moet worden voorkomen met preventie en tijdige zorg. Batelaans visie wordt ondersteund door cijfers van een recente maatschappelijke kosten-baten analyse. Nu wordt nog te vaak afgewacht tot de problematiek ernstiger is geworden en dat is in haar ogen onverstandig. Om dat te veranderen, is er meer kennis in de samenleving en bij zorgprofessionals noodzakelijk. Daarnaast is het terugdringen van de wachtlijsten in de ggz essentieel.

Batelaan roept ook op tot het ontwikkelen van vervolgbehandelingen, omdat een derde tot de helft van de patiënten onvoldoende herstelt na een eerste behandeling. Het vrijwel ontbreken hiervan is ook gesignaleerd in de herziene multidisciplinaire behandelrichtlijn angst- en dwangstoornissen, die deze week uitkomt.

Bron: persbericht