Suïcidaliteit omvat alle gedachten, wensen, fantasieën, voorbereidingshandelingen en pogingen met de bedoeling om jezelf te doden. Zelfdoding is een wanhoopsdaad. Het is een manier om een einde te maken aan een ondraaglijke situatie. Mensen doen het omdat ze in hun beleving niet anders meer kunnen. Gevoelens van grote somberheid, radeloosheid, wanhoop en uitzichtloosheid beheersen hun bestaan. Het leven is voor hen ondraaglijk en daar willen ze uit.

Mogelijke oorzaken van deze gevoelens van somberheid en wanhoop zijn psychische aandoeningen, schokkende en pijnlijke gebeurtenissen en/of grote tegenslagen of teleurstellingen. Iemand kan ook wanhopig zijn door het verlies van een dierbaar persoon, zoals een partner of kind. Of door grote schaamte, het gevoel geen kant uit te kunnen, eenzaamheid, isolement of andere uitzichtloze, sociale omstandigheden. Ook culturele factoren, geloof of geaardheid kunnen invloed hebben op suïcidaal gedrag.

Gedachten aan zelfdoding komen vrij vaak voor en hebben een enorme impact op alle betrokkenen. Bij mannen komt het vaker voor dan bij vrouwen. Dit komt waarschijnlijk omdat mannen minder gewend zijn om met anderen over hun gevoelens te praten.

Hoe herken je gedachten aan zelfdoding? 

Er zijn verschillende signalen die kunnen wijzen op suïcidale gedachten. Bepaalde uitspraken, maar ook non-verbale signalen. Bijvoorbeeld:

• Het leven niet meer zien zitten of gedachten aan zelfdoding hebben
• Niet meer meedoen aan het sociale leven
• Somber en moedeloos zijn
• Aan zelfbeschadiging doen of onverantwoorde risico`s nemen
• Meer alcohol of drugs gebruiken dan gewoonlijk
• Nergens meer interesse in hebben
• Mensen bezoeken of bedanken, afscheid nemen of spullen weggeven
• Opgelucht of heel vrolijk zijn, terwijl iemand eerst somber was

Alle genoemde signalen kúnnen wijzen op gedachten aan zelfdoding, maar het hoeft niet. Dat iemand gedachten over zelfdoding heeft, wil niet zeggen dat hij het ook zal doen. Maar ook niet dat hij het niet zal doen. Het is belangrijk om de signalen serieus te nemen. Is er sprake van een plotselinge (onverwachte) verandering? Let dan extra op.